Kırık Diş Sorunları Estetik açıdan olumsuz bir görsellik oluşturan önemli bir diş problemidir. Bireylerin dişlerinin kırılma nedenleri kaza gibi travmalar yüzünden olabilir. Aynı zamanda hatalı bir şekilde diş ile yapılan sert şeyleri kırma işlemleri de kırık diş sorunlarına sebep olmaktadır.
Derin diş çürükleri de diş kırılmalarına sebep olabilmektedir. Diş çürüğüne yapılan dolgunun düşmesi sonrasında da kırık oluşabilmektedir. Hangi sebepten olursa olsun mutlaka tedavi edilmesi gerekli sorunlardır. Kırık diş sorunları gündeme geldiği zaman karşımıza farklı tanı ve tedavi uygulamaları çıkmaktadır.
Dişte oluşan kırıklar bazen çok küçük bir talaş kadar bir parça kopması ile oluşabilir. Kırık sonrası diş minesinde olan eksiklik nedeni ile koruyucu üst madde yani minede eksiklik gerçekleşince, dişin daha kolay dış koşullardan etkilenmesi oluşur. Yiyecek asitleri veya ağız suyunda olan aşındırıcı maddeler ile hızlı bir şekilde aşınmalar gerçekleşmeye başlar.
Oluşan aşınmalar ile önceden oluşan çatlaklar da ilerleyebilmektedir. Küçük bir parça kırılmanın ardından bir başka kırılma daha gelebilmektedir. Kırık diş dilde keskin ucu ile yaralar açabilmektedir. Dil yabancı bulduğu dişin kırık ucuna sık sık değer ve sonuç olarak hassas bir doku olan tatma organında hasarlar oluşabilir.
Dildeki yaralar büyük sıkıntı verir. Hastanın yaşam kalitesini çok düşürür. Asitli ve de baharatlı yiyecekleri yerken yanmalara sebep olur. Yemek yemek zorlaşır ve azap haline gelir.Sorunun tedavi edilmemesi durumunda ise daha büyük sorunlar yaşamanıza sebep olur.
Dişlerin Kırılma Nedenleri
Sağlıklı bir diş dayanıklıdır. Dişin üzerindeki mine insan vücudundaki en sert oluşumdur. Dişi tümüyle sarar ve dış etkilere karşı korur. Diş minesi insan vücudundaki kemiklerden bile sert bir yapı olarak bilinir.
Minenin içindeki dentin ise mineden daha az serttir ancak kemikten de sert bir yapıdır. Diş minesinin sertliğine destek olan bir yapı oluşturmaktadır. Diş etleri ile konumu korunan dişler çene kemiği gibi basınca dayanıklı bir zeminde oturmuştur. Ancak bazı durumlarda yine de kırılmalar olabilmektedir.
Dişlerin kırılma sebeplerini sıralayacak olursak:
- Dıştan gelen darbe ve kazalar, düşmeler ile oluşanlar
- Büyük çürüklerin sebep oldukları
- Büyük dolguların düşmesi sonrası oluşan kırıklar
- Kötü beslenme, kemik erimesi gibi sebepler ile oluşan kırıklar
- Buz, akide şekeri gibi sert maddeleri ısırmak, kabuklu çerezleri dişle kırmak sonucu oluşanlar
- Diş gıcırdatmak rahatsızlığı ile meydana gelen diş kırıkları
Bütün istenmeyen diş kırılmalarını önlemek olası değildir. Ama düzenli bir yaşam yaşamak, kazalara karşı önlemler almak ve doğru şekilde beslenmek yaşamsal önem taşıyan şeylerdir. Sert yiyecekleri dişle kırarak yemek, kabuklu tohumları kırmak, dişle kapak açmak gibi eylemler kesinlikle hatalı davranışlardır. Dişlerinizin kendini yenilemeyen yapılar olduğunu, kırıldıklarında tekrar uzamayacağını bilerek yaşamalısınız. Diş dolgusu düşmesi durumunda en kısa sürede tedaviye gitmelisiniz.
Var olan kemik erimesi gibi sağlık durumlarının da teşhisi ve tedavisi insan genel sağlığı ile ilgili yapılması gereken bir tedavidir. Böylece görülen tedavi, diş sağlığına da olumlu tesirler yaratacaktır.Bütün bunlar yapılarak olası kırılmaların bir kısmı yaşanmamış olur.
Diş Kırılması Çeşitleri
Diş kırıkları oldukları yerlere göre farklılıklar göstermektedir. Aynı zamanda kırılma yönleri de farklı olabilmektedir. Bunların bazıları gözle görülmeyen kırıklardır. Ancak özel mor ışık altında gözlemlenebilmektedir. Çatlak biçiminde olan bu küçük kırıklar bir diş doktoru tarafından saptanabilir. Bu yüzden rutin kontroller atlanmamalıdır.
Bazen dişler dikey olarak kırılmaktadır. Bu kırıklar dişin çiğneme ucundan başlayıp dişetine kadar uzayabilmektedir. Bunun yanı sıra dişin daha da altlarına ulaşan kırılmalarda olur. Bazı durumlarda da dişin yalnızca ucunda kırılmalar gerçekleşir.
Tedavi Edilmeyen Kırık Dişler Ne olur?
Dişin en sert kısmı olan minede çatlak ve kırıklar her zaman gözle görülemeyeceği için bir diş doktoru tarafından kontrol edilmezse çıplak göz ile dikkati çekmeyebilir. Oluşan mine çatlakları arasında gıda birikimleri ve bakteri üremeleri olabilir. Dişin iç bölümleri mine kadar dayanıklı ve sert değildir. Bakteriler buralarda daha önemli hasarlar oluşturur. Dişin içinde olan bu hasarlar yüzünden altı boşalan dış minede de kayıp olabilir.
Ağızda üreyen bakteriler sadece içte yarattıkları hasar ile kalmaz. Dışarıdan da kokusu ile kendini belli etmeye başlar. Aynı zamanda dişin renginde bozulmalar başlar. Dişler hassaslaşır. Çiğneme ve şekerli gıdalar yerken ağrılar oluşmaya başlar.
Eğer kırık daha büyükse hemen olduğu andan itibaren acı hissi yaşanabilir. Genelde sıcak yiyecekler büyük bir huzursuzluk yaratır. Kırık oluşan yerlerde bakteri üremeleri ile çürükler oluşur ve büyürler.
Eğer çürük dişin siniri olan orta kesimine kadar ilerler ise ağrıyı yok etmek için sinir tedavisi gerekebilir. Bu işlem sonrasında da dişin uygun şekilde tedavisi yapılacaktır. Sorunu büyütmeden tedavisine gidilmesi en doğrusudur.
Çürük dişlerde üreyen mikroorganizmalar hasarlara sebep olabilmektedir. Apseler oluşabilir. Bu apselerin patlaması durumunda akan iltihaplar sindirim sistemine geçebilir ve zararlı olurlar. Aynı iltihaplar kan dolaşımına karışıp çok ciddi sonuçlara varan, hatta septisemi ve ölüme varan sonuçlar oluşturabilir. Bu da kendi başınıza tedavi etmek veya ağrı kesmek yerine bir diş doktorundan tedavi alma gereğini göstermektedir.
Kırık Diş Tedavisi
Diş kırıklarının hemen sonrası yapılan tedaviler çok daha kolay olmaktadır. Hatta büyük travmalar sonrası diş minesinin olası çatlaklara karşı mor ışık altında bir diş doktoru tarafından kontrolü sorunu başlamadan yakalamaya yardımcı olur. Lazer tedavisi ve florürlü jeller uygulanarak küçük mine sorunları çok kolay bir şekilde giderilebilir. Daha büyük sorunlarda ise diş minesi üzerine kompozit ya da yaprak porselen diye isimlendirilen yöntem ile tedavi edilebilir. Önce dişin yüzünde pürüzler oluşturulur sonrasında da hazırlanan kaplama malzemesi üzerine yapıştırılır.
Eğer daha büyük bir kırık diş kırığı var ve yine de ağrı yok ise,tedavi edilmesinde geç kalınır ise, sorunların büyüyeceği bilinmelidir. Mümkün olan en kısa sürede tedavisine başlanmalıdır. Diş doktorunun önerisi ile diş kenarının düzleştirilmesi ve küçük bir dolgu yapılabilir.
Dişin tam ortasında sinir olan kesime kadar kırıkta ilerleme var ise kanal tedavisi yapıldıktan sonra dolgu uygulanır. Diş kaybı çok büyük ise sabit protez veya diğer adı ile köprü, kalan diş üzerine yapılabilmektedir. Eğer diş çene kemiği seviyesinden kırılmış ise mutlaka çıkarılması gerekmektedir. Yerine diş implant uygulanarak dişler tamamlanabilir.
Arka Kırık Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?
Travmatik bir durum olan diş kırılmaları, tüm dişlerde meydana gelebilir. Birçok sebepten yaşanabilecek diş kırılmalarında acil tedavi daha büyük sorunların ortaya çıkmasını engellemektedir. Bu sebeple aniden gelişen bir diş kırılması sonucunda diş hekiminin ziyaret edilmesi ve tedavi sürecinin başlatılması şarttır. Kırıkların tedavi edilmesi hem sağlık hem de estetik açıdan önemli olmaktadır.
Diş kırıkları, araba kazaları, spor müsabakaları, ani çarpmalar vb. durumlarda ön veya arka dişlerde ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda dişlerin çürümesi ya da yaşanan dolgu kayıplarında da diş kırılmaları meydana gelebilir. Özellikle çiğnemeye yardımcı arka diş kırıklarının tedavisinin en kısa zamanda çözümlenmesi, sağlık açısından önemli olmaktadır.
Arka diş kırıklarında yapılacak tedavi yönteminin en iyi şekilde seçilmesi gerekir. Dişteki pulpa, bakteriler ile enfekte olmaya oldukça yatkındır. Bu sebeple kök kanal işlemi uygulanarak, bir dolgu maddesi ile diş kırıkları doldurulur. Yapılacak tedavi yöntemi diş doktorunun belirleyeceği şekilde ilerlemektedir. Dişteki pulpa yapısının enfekte olmaması durumunda kuron yöntemi kullanılarak, diş estetik ve sağlık açısından eski haline kavuşur.
Diş kırıklarında yapılan tedavinin ardından yapılacak bakımın florür içeren diş macunları ile yapılması tavsiye edilir. Florür, diş çürümelerini engellemekte en etken maddeler arasında yer almaktadır. Diş kırıklarını önlemek için sert cisimlerin diş ile kırılmaması gerekmektedir. Spor müsabakalarında dişlik kullanılması önerilir. Ani gelişen arka diş kırılmaları dolgu ile kolay bir şekilde tedavi edilmektedir.
Kırık Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Diş bakımının düzenli şekilde yapılmamasına bağlı olarak ya da ani darbeler dişlerin kırılmasına neden olabilir. Kırılan dişler ise belli bir süre sonra ağrıya neden olur. Böyle durumlar hemen bir diş doktoruna başvurulmalı ve ağız yapısına uygun bir tedavi yöntemi başlatılması gerekir. Tedavi yöntemi hangi dişin, nasıl kırıldığına göre diş hekimi tarafından belirlenmektedir.
Görüntü ve sağlık açısından kişilere rahatsızlık veren kırık dişler, zaman içinde büyük ağrılara sebep olabilir. Ağrının şiddeti, dişin kökü ve kırık şekline göre de değişiklik gösterebilir. Dişin kırıldığı ilk andan itibaren gidilen diş hekimi sağlık ve estetik açıdan dişin eski haline gelmesini sağlamaktadır. Tedavi diş köküne ve derinliğe göre kanal tedavisi yöntemi ile yapılır.
Dişin ya da dişlerin kırılan kısmı kanal tedavisi yöntemi ile temizlendikten sonra dolgu işlemi uygulanır. Beyazlatma işlemi yapılarak da dişin doğal haline dönüşmesi sağlanır. Ağrı oluşması durumunda dişe yabancı bir cisim sokulması, dişin daha çok ağrımasına sebep olmaktadır. Kürdan ya da bu tarz sivri cisimlerin kullanılmaması gerekir.
İlgili Link: Diş Kisti Neden Oluşur, Nasıl Tedavi Edilir?
Kırık dişe bağlı oluşacak ağrı durumunda herhangi bir diş ürünü kullanılması, diş köküne zarar verebilir. Bu da tedavi ile düzeltilebilecek bir dişin, tamamen kaybına neden olabilir. Bu sebeple diş kırıklarının oluştuğu andan itibaren bir doktora başvurulması yaşanacak olan ağrıların önüne geçtiği gibi; kolay bir tedavi yöntemi ile eski sağlıklı dişlere kavuşulmasını sağlamaktadır.
Yarısı Kırılan Dişe Dolgu Yapılır Mı?
Diş kırıklarında, kırılma şekline göre tedavi yöntemi belirlenmektedir. Belirlenecek tedavi yöntemi tamamen diş doktorunun inisiyatifinde olmaktadır. Kırık oluşan bir dişte, diş kökü sağlamsa ya da çürük kırık yerde başlamıyorsa buna göre dolgu işlemi uygulanır. Dolgu tedavisinde kırık olan kısım alınarak, çürük olan kısım tedavi edilir. Burada önemli olan diş kökünün sağlığıdır.
Çürük bir diş kökü yeni yapılacak dolgunun da zaman içinde kırılmasına ve ağrıya neden olacağı için gerekirse kanal tedavisi yöntemi uygulanır. Kanal tedavisinin ardından diş doldurulur. Yarısı kırık bir dişin estetik açıdan dolgu ile doldurulması mümkündür. Dolgu tedavisinde kullanılacak olan malzeme tamamen doktorun belirleyeceği şekildedir.
Yarısı kırık olan bir diş için özel dolgu malzemesi kullanılır. Bu dolgu malzemesi hem estetik açıdan hem de diş sağlığı açısından ideal bir çözümdür. Kırık bir dişin anında tedavi edilmemesi günlük yaşamı zora sokar. Ağırlar çiğneme ve konuşma zorluğuna neden olabilir. Aynı zamanda diğer dişlerin de zarar görmesi muhtemel olduğu için, kırık dişin uzman bir doktor tarafından tedavisi yapılması gerekir.
Bir diş tamamen kırılabileceği gibi yarısının kırılması durumunda da birçok çözüm ile tedavisi sağlanır. Bunlardan bir tanesi kron tedavisidir. Yarısı kırılan dişlerde en çok tercih edilen yöntemler arasında yer alır. Yaprak porselen ise ön dişlerde oluşan kırılmalarda tercih edilir. Diş hekimi, diş kırıklarının tedavisi için en uygun yöntemi belirlemektedir.
